Tiêu chí đánh giá khả năng bảo hộ của một nhãn hiệu theo pháp luật Việt Nam

Việc lựa chọn và xây dựng một nhãn hiệu là bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển thương hiệu của bất kỳ doanh nghiệp nào. Tuy nhiên, không phải mọi nhãn hiệu đều có thể đăng ký và được pháp luật bảo hộ. Để đảm bảo nhãn hiệu có thể được cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu, chủ đơn cần nắm rõ các tiêu chí đánh giá khả năng bảo hộ theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam.

1. Nhãn hiệu phải có khả năng phân biệt

Đây là tiêu chí cốt lõi để một nhãn hiệu được bảo hộ. Nhãn hiệu cần có dấu hiệu nhận biết riêng, không trùng hoặc gây nhầm lẫn với các nhãn hiệu khác đã đăng ký trước đó cho cùng nhóm hàng hóa, dịch vụ.

Các dấu hiệu thiếu tính phân biệt (bị từ chối):

• Tên gọi mô tả trực tiếp tính năng, công dụng, nguồn gốc, chất lượng (ví dụ: “Sữa Tươi Ngon” cho sữa).
• Từ ngữ chung, từ phổ biến, từ mang tính chức danh, ngành nghề (ví dụ: “Thực phẩm Việt”).
• Hình ảnh thông dụng, biểu tượng quốc gia, quốc kỳ, quốc huy (trừ khi có sự cho phép).

✅ Gợi ý: Chủ đơn nên sáng tạo từ ngữ mới, đặt tên riêng biệt, hoặc kết hợp hình ảnh độc đáo để tăng tính phân biệt.

2. Không trùng hoặc tương tự gây nhầm lẫn với nhãn hiệu đã được đăng ký

Theo nguyên tắc “nộp trước được quyền trước”, nếu nhãn hiệu của bạn trùng hoặc tương tự đến mức gây nhầm lẫn với một nhãn hiệu đã được nộp đơn hoặc cấp văn bằng trước, khả năng bị từ chối là rất cao.

Ví dụ:

• Tên “Vinamilkz” có thể bị coi là tương tự gây nhầm lẫn với “Vinamilk”.
• Logo hình con hổ đang nhảy có thể bị từ chối nếu giống với logo Tiger Beer.

🔍 Giải pháp: Nên tiến hành tra cứu sơ bộ hoặc tra cứu chuyên sâu trước khi nộp đơn để xác định rủi ro và điều chỉnh nhãn hiệu kịp thời.

3. Không vi phạm điều cấm theo quy định pháp luật

Một số dấu hiệu bị cấm đăng ký làm nhãn hiệu theo Điều 73 và 74 Luật SHTT:

• Trái với đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục.
• Gây nhầm lẫn về nguồn gốc địa lý, xuất xứ hàng hóa.
• Trùng với biểu tượng, tên của cơ quan nhà nước, tổ chức quốc tế mà không được phép sử dụng.
• Sử dụng tên thật, hình ảnh của cá nhân mà không có sự đồng ý.

📌 Lưu ý: Vi phạm các điều cấm này sẽ khiến đơn bị từ chối ngay từ khâu thẩm định hình thức.

4. Phù hợp với nhóm hàng hóa, dịch vụ đăng ký

Khi nộp đơn, chủ sở hữu phải xác định chính xác nhóm sản phẩm hoặc dịch vụ theo bảng phân loại Nice (hiện tại là phiên bản 12-2023). Nhãn hiệu có thể trùng về hình thức với nhãn hiệu khác, nhưng nếu khác nhóm sản phẩm – vẫn có thể được cấp.

Ví dụ:

• “LUX” cho mỹ phẩm (nhóm 3) khác với “LUX” cho xe ô tô (nhóm 12).

Tuy nhiên, nếu nhãn hiệu trước là nổi tiếng, phạm vi bảo hộ có thể mở rộng sang các lĩnh vực khác (theo Điều 75, Luật SHTT).

5. Không trùng với nhãn hiệu nổi tiếng

Nhãn hiệu nổi tiếng được pháp luật bảo hộ không chỉ trong lĩnh vực kinh doanh của họ mà còn trong các lĩnh vực khác nếu có nguy cơ lợi dụng uy tín hoặc gây thiệt hại cho chủ sở hữu nhãn hiệu nổi tiếng.

Ví dụ:
Không thể đăng ký nhãn hiệu “CocaCola” cho quần áo, dù ngành hàng không liên quan đến nước giải khát.

Kết luận

Việc đánh giá khả năng bảo hộ của nhãn hiệu không chỉ dựa vào hình thức mà còn cần phân tích chuyên sâu về pháp lý, tra cứu đối chứng và hiểu rõ quy định hiện hành. Đây là giai đoạn then chốt trước khi quyết định nộp đơn đăng ký.

🎯 Lời khuyên chuyên gia: Chủ đơn nên tiến hành tra cứu chuyên sâu nhãn hiệu, kết hợp với tư vấn pháp lý để tiết kiệm thời gian, chi phí và tránh bị từ chối không đáng có.